Publication selected in the Archive of 2020:
DUBBELBESPIERING (DB) | Date:
April 2020 |
Ek kry dubbelbespierde kalwers en ek glo meeste van julle ook. Daar is seker ook draers van dubbelbespiering gene in meeste van ons kuddes – ons weet dit net nie.
Die term dubbelbespiering soos wat tans gebruik word, is misleidend. Dit beteken nie die dier het dubbeld soveel spiere nie. Dit beteken dat jong diere se spiere aanhou groei en groter word omdat daar ‘n afwyking in die Miostatien geen (proteiën) is wat spiergroei beheer. Huidig is daar alreeds 9 genetiese bevestigde mutasies van Miostatien gevind. Sommige van hierdie mutasies het wel dubbeld soveel spierselle tesame met ‘n Miostatien mutasie wat die probleem verder vererger.
Dr Helena Theron het ‘n uitstekende artikel geskryf oor dubbelbespiering en die nadele daarvan – veral vir ekstensiewe boerdery. Volg gerus hierdie skakel om haar artikel te lees:
Myostatin (Dubbelbespiering; DM), 211 Kb
Ek gee graag my opinie oor die dubbelbespiering tema wat vinnig baie aktueel en belangrik geraak het in die vleisbeesbedryf. Hierdie is nie bedoel om ‘n allesomvattende en gedetaileerde wetenskaplike dokument te wees nie. Dit is my “common sense” denke.
Bonsmara Bulle op die Hartebeestloop Veiling 2020 - almal op foto is getoets en NIE EEN van hulle dra die DB geen
1. Bonsmara as moederlyn ras:
- Die Bonsmara is ‘n moederlyn ras en die ekonomiese gewildheid van die Bonsmara is tot ‘n groot mate te wyte aan die uitstaande koeiprestasies. Koeiprestasies onder veldtoestande is “not negotiable” vir winsgewende boerdery.
- Koeiprestasies sluit onder andere die volgende in:
i. Vroulike bouvorm sonder oormatige bespiering
ii. Kalfgemak en maklike boerbees
iii. Hoë en vroeë vrugbaarheid
iv. Hoë reproduksievermoë
v. Die vermoë om gou vet aan te sit en in siklus te kom
vi. Genoeg melk om ‘n swaar speenkalf te produseer
vii. Lae insetkoste op die veld sonder bykomende DNA toetsing vir DB
- Die nadelige Miostatien mutasies (nt821 en Q204X) kom die meeste voor by die rasse wat geregistreer is by SA Stamboek. Die aanbeveling is dat draerdiere van hierdie 2 mutasies nie gebruik word nie.
- Soos ek van verskeie telers verstaan, en ook uit my eie ondervinding, is die Q204X (Q Geen) die mees algemeenste mutasie by die Bonsmara.
- Die mutasie lei tot spesifieke eienskappe in vleisbeeste wat negatief inwerk teen dit wat nodig is vir koeiprestasies onder ekstensiewe toestande. Die probleem is veral met moeilike kalwings – veral as sò ‘n bul gebruik word om verse oop te maak. Dit is soms ‘n katastrofe. Die probleem is egter nie nèt by verse nie – moeilike kalwings by koeie word ook gereeld gerapporteer.
2. Dubbelbespiering in die Bonsmara:
- Dit is ‘n ongewensde eienskap, hoofsaaklik omdat dit moeilike kalwings veroorsaak.
- Ons diskrimineer, met alle reg, teen oormatig gedraaide skrotums sonder enige wetenskaplike bewyse van negatiewe invloed op die prestasie van die dier. Baie van ons het bulle met oormatig gedraaide skrotums vir vrugbaarheid laat toets, en daar is geen verwantskap tussen semenkwaliteit en gedraaide skrotums nie. Daar is ook geen wetenskaplike bewys dat ‘n gedraaide skrotum in ‘n teelbul enige negatiwe effekte op die geslagsorgane van sy verskalwers het nie. Gedraaide skrotums is ‘n afwyking van die normaal en daarom diskrimineer Bonsmara telers teen dit – met reg!
- Dubbelbespiering is ‘n afwyking van die normaal – dit is ‘n ongewensde genetiese mutasie/afwyking van normale Miostatien.
- Daar is genoegsame wetenskaplike bewyse oor die negatiewe effekte van dubbelbespierde gene op die prestasie van vleisbeeste onder ekstensiewe boerderytoestande.
3. Bestuur van dubbelbespierde gene:
- Dit is ‘n goeie bestuurbeginsel om al jou diere te laat toets vir die voorkoms van dubbelbespierde gene. Dis waarskynlik nie ekonomies haalbaar vir die meeste telers nie, en veral nie kommersiële boere nie. Die goedkoopste manier is om net skoon bulle te gebruik. Om die koeikudde skoon te kry, toets jy net die vervangingsverse wat jy gaan hou in die kudde of as teeldiere verkoop. Volgende jaar net die vervangingsverse van koeie wat nog nie getoets is nie, dit word dus elke jaar al hoe minder verse wat jy nodig het om te toets. As al jou koeie na ‘n paar jaar skoon is, en jy gebruik net skoon bulle, dan hoef jy niks meer te toets nie.
- Dit is ‘n baie duur projek.
- Die beginsel “om te meet, is om te weet”, is vas gemesel in die Bonsmara sisteem.
- Nie alle goed bespierde bulle met baie vleis, dra die geen nie.
- Nie alle platsydige bulle en koeie dra nie die geen nie.
- Die oog alleen is nie meer genoeg wanneer daar met gene gewerk word nie.
- Dit is ‘n mite dat die geen bestuur kan word. Gene kan nie “vertel” word wanneer om aan of af te skakel nie. Platsydige koeie gepaar met ‘n DB geendraende bul maak nie outomaties alle nageslag “reg” nie. Op die oog mag van die koeie se nageslag dikker/breër wees maar, op geenvlak wat permanent is, is die probleem nog groter as waarmee jy begin het. Telers is mos van jonks af geleer – jy maak nie een fout met ‘n ander fout reg nie. Jy gaan nie van een uiterste tot ‘n ander nie.
- As die DB status van jou kudde wel bekend is, help dit natuurlik baie met paringbesluite om die negatiewe effek van die geen te minimaliseer.
- Solank jy draerdiere het en paar, ongeag met ‘n ander draerdier of “skoon” dier, sal die negatiewe effek van vermeerdering van die aantal geendraende diere voortduur.
- Dit is nie ekonomies sinvol om alle geendraende vroulike diere uit te skot nie. Dit is wel moontlik om hulle effek te verminder deur te paar met ‘n “skoon” bul. As net skoon bulle gebruik word, sal GEEN dubbelbespierde kalwers gebore word nie, ongeag die status van die koeie. Daar sal wel ‘n sekere persentasie geendraers gebore word, indien die koei ‘n draer is.
- Dit is sinvol om die geendraende diere se nageslag met speen te laat toets vir die aanwesigheid van die geen. Dit geld net vir die diere wat goed genoeg is om mee verder te boer – uitskot hoef nie getoets te word nie. Op speenouderdom kan dan besluit word wat met die geendraende nageslag gebeur.
- Daar is moontlik ‘n mark vir geendraende bulle as terminale bulle. Dit moet egter baie duidelik aan die koper oorgedra word.
4. Het Bonsmara die DB geen nodig om sy posisie as top boerbees te behou?
- Hierdie is sekerlik die moeilikste vraag om te antwoord onder huidige omstandighede.
- Ek vra my egter die volgende af:
- Na baie dekades van uitstekende telers en teling, moet daar sekerlik genoeg goedbespierde en uitstaande vleiseienskappe Bonsmara bulle wees wat nie die DB geen dra nie?
- Of is die feit dat meeste kopers sò agterkwart behep is, dat die 8%-34% meer bespiering in die agterkwart by die DB sindroom, alle rasionele besluitneming oorskry. Ek neem aan dat van die DB geendraende diere met 1 alleel (gedeeltelik dominant) seker ook wisselende mate van meer bespiering in die agterkwart vertoon. Dit maak ‘n indruk maar, jy vergelyk mos nie appels met appels nie.
- Is die visuele voordeel van ‘n geendraende dier, ekonomies meer werd as die negatiewe invloed op jou kudde en die ras?
- Is die terminale bul mark so gesond dat dit ‘n betekenisvolle hoeveelheid geendraende bulle jaarliks benodig?
- Is my eie onaangename ondervinding met ‘n geendraende Bonsmara bul op 2 en 3 ras kruiskoeie net ‘n uitsondering? Dit pla my egter as ek MEATCO se statistieke lees waar >90% van alle slagdiere in Namibië kruisdiere is. Die kombinasie van basterkrag, dubbelbespiering en rasse waar die direkte maternale vermoë om groei in die baarmoeder te beperk, nie goed is nie, is ‘n tema wat nog baie navorsing kort. Dit is egter ‘n kort pad na groot skade met moeilike kalwings.
- Indien ek geendraende diere aan kommersiële boere verkoop, dra ek by tot “easy farming” en groter winsgewindheid in hulle kuddes?
- Of gaan ek ‘n kliënt verloor wanneer moeilike kalwings plaasvind en die finansiële implikasies in skop?
5. Bekendmaking van geen status:
- Die Bonsmara floreer onder die beginsel “om te meet, is om te weet”.
- Deur dekades heen het die bestuur van die Bonsmara, in samewerking met bekwame tegniese komitees en wetenskaplikes van die LNR en nou SA Stamboek, telers gelei in die prestasiemeting van ekonomiese belangrike eienskappe en die data is in die katalogus gepubliseer.
- Selfs in die geval van poena gene, wat ek persoonlik nie as ‘n hoë waarde ekonomiese belangrike eienskap beskou nie, is daar huidiglik ‘n maatstaf gestel. Ek is vandag nie bewus van enige “poena Bonsmara” koper wat nie aandring op ‘n bewys van DNA bevestiging van die poena status van die dier nie. Alhoewel die poena status nie verpligtend op die katalogus is nie, het die mark dit “verpligtend” gemaak.
- Indien die eienaar bewus is van die dubbelspiering geendraende status van die dier, sal dit oneties wees om dit nie op navraag bekend te maak nie.
- Inteendeel, inaggenome die hoë status wat Bonsmara stoettelers in die gemeenskap geniet en die respek wat hulle afdwing, sal dit eties korrek wees om dit bekend te maak ongeag enige navraag.
Elkeen het ‘n eie teelbeleid wat werk vir sy omstandighede en die mark wat bedien word. Ek wys nie ‘n vinger na die telers wat DB bulle gebruik of teel nie. Ek het self sulke bulle aangekoop, gebruik en geteel. Almal van ons het op ‘n stadium oorgeneig na meer bespiering. Dit is amper ‘n “natuurlike stap” in die proses om as teler te groei en te ontwikkel.
My teelbeleid is egter om die Hartebeestloop Bonsmara kudde skoon van dubbelbespiering te teel en te hou. Dit is deel van die filosofie om die risiko’s vir die koper uit die aankoop van diere te haal.
Comments:{ comments… read them below or add one }
|  | | DUBBELBESPIERING (DB) |  |
 | | Myostatin (Double Muscling; DM) | |
 | | Myostatin (Dubbelbespiering; DM) | |
| | | | | | | | | | | |
|
